De EU-begroting: een lopend schandaal

Gepubliceerd op DDS

Deze week keurde het Europees Parlement de EU – begroting voor 2013 goed. Het keurde ook de uitgave van een extra 6,1 miljard euro goed om een gat te dichten in de begroting van 2012. Als gevolg daarvan mag de Europese Unie in 2013 132,7 miljard euro uitgeven. Dat is een stijging van 2,9 procent in vergelijking met 2012, waartegen niet enkel Nederland, maar ook Groot-Britanië, Oostenrijk en Zweden stemden in de Europese Raad. Tevergeefs, want een meerderheid van lidstaten steunt de stijging.

De Nederlandse Minister van Financiën, Jeroen Dijsselbloem, motiveerde het standpunt van de Nederlandse regering als volgt: “Nederland en veel andere Europese landen moeten ingrijpende maatregelen nemen. Dan is het niet uit te leggen, en wil ik niet uitleggen, dat in Europa het budget verder zou stijgen”. Op argumenten dat programma’s zoals Erasmus dan wel eens in de problemen kunnen komen, antwoordde hij dat de Europese Commissie dan maar aan “herprioritering” moet doen.

Gezond verstand. Dijsselbloem zou er in Nederland niet makkelijk mee wegkomen als hij iets anders zou beweren.

Toch werd het standpunt  van de Nederlandse regering niet gevolgd door de politici in het Europees Parlement die deel uitmaken van de coalitiepartijen VVD en de PvdA. In dit document (pagina 11, stemming nummer 4) kunnen we zien dat de Europese verkozenen van zowel de VVD (Hans van Baalen, Toine Manders en Jan Mulder) als van de PvdA (Thijs Berman, Emine Bozkurt en Judith Merkies) voor meer geld naar de EU stemden. Bizar.

De begroting van de EU is niets meer of minder dan een lopend schandaal. Vooreerst zou de Europese Unie helemaal geen grote sommen geld moeten uitgeven om de goede aspecten van het Europese project (vrij verkeer van goederen, diensten, kapitaal en personen) te realiseren. Een beetje bureaucratie in Brussel en een rechtbank in Luxemburg volstaan daarvoor. Het overgrote deel van de Europese begroting wordt echter besteed aan zaken die niets te maken hebben met dat vrij verkeer.

Rond de 40 procent of zo’n 55 miljard euro per jaar wordt nog steeds besteed aan de landbouwsector, niet voor “voedselzekerheid”, maar voor een groot deel aan landeigenaars. Daardoor is de Britse Koningin één van de grote slokops, maar ook grootbanken zoals KBC verdienen er fors aan.  Een bescheiden hervorming om de fondsen voortaan enkel toe te kennen aan boeren die bepaalde beleidsdoelstellingen, bijvoorbeeld op vlak van milieu, zouden bereiken, zou volgens Open Europe 24 miljard euro kunnen opleveren.

De tweede grote uitgavenpost, de steun aan armere Europese regio’s, is zo mogelijk nog een grotere mislukking. De grote doelstelling, om armere regio’s te laten bijbenen, werd niet gerealiseerd, en bovendien is er ook vaak voorkomende fraude en verspilling mee gemoeid. De Italiaanse maffia zou in één geval zo maar even 388 miljoen euro hebben gestolen. 2 miljard euro aan regionale fondsen werden in 2011 op een verkeerde manier uitgegeven, aldus de Europese Rekenkamer, die nu reeds 18 jaar op rij weigert om de EU boekhouding goed te keuren. 40 procent van het geld van de zogenaamde “structuurfondsen” gaat dan nog eens naar de rijke lidstaten, wat volgends de Europese Commissie zelf een “aanzienlijke administratie kost en opportuniteitskost” met zich meebrengt. Met Open Europe stellen we dan ook voor om het geld voortaan enkel te gebruiken voor armere EU lidstaten. Rijkere landen zouden voortaan zelf zorg moeten dragen voor hun armere regio’s, wat een totale kostenbesparing van 20 miljard euro zou opleveren, maar uiteraard jobs in bijvoorbeeld de Europese instellingen zou doen sneuvelen.

Andere mogelijke wegen om geld te besparen zijn: het schrappen van het maandelijkse verplaatsings-circus naar Straatsburg door het Europees Parlement (180 miljoen euro), het schrappen van Europese Agentschappen die dubbel werk leveren - zo zijn er twee bevoegd voor mensenrechten en een stuk of vier voor arbeidsmarkt – (431 miljoen) en het verminderen met minstens 20 procent van de lonen en financiële voordelen van Europarlementsleden (zie hier, pagina 17).

De kost van dat laatste steeg met 77,5 procent sinds 2005, aangezien het een verantwoordelijkheid van de EU werd in 2009, en kost 190 miljoen euro per jaar. Dat betekent dat elk van de 753 Europese Parlementsleden zo maar even 250.000 euro kost per jaar. Exclusief pensioenrechten. In 2009 kenden de Europarlementsleden zichzelf een loonsverhoging van 3,7 procent toe.

Tot slot zijn er ook nog de excessieve lonen van Europese ambtenaren: Inge Grassle, een Duitse CDU-verkozene, bemachtigde cijfers die zouden aantonen dat een vierde van alle ambtenaren van de Europese Commissie maar liefst meer dan 10.000 euro per maand verdienen, met alle voordelen in rekening. Dit cijfer valt te verklaren door de hoge lonen van zij die er reeds werkzaam waren voor 2004, toen alles er nog wat genereuser aan toeging. Het lijkt alleszins tijd om ook hier nog eens een forse correctie door te voeren.

Is het dan een gebrek aan moed of door groepsdruk dat de Nederlandse europarlementsleden op deze manier stemmen? Het excuus zal wel zijn dat men lopende programma’s toch niet in gevaar kan brengen, en dat van Baalen en co wel tegen de Meerjarenbegroting 2014-2020 zullen stemmen, die nu nog wordt onderhandeld. Laten we dat alvast hopen. De komende maanden zijn daarvoor cruciaal. Als het een troost mag zijn: ook de meeste europarlementsleden van de Oostenrijkse, Zweedse en Britse regeringspartijen (enkel de Lib Dems) lieten hun regering in de steek en stemden voor meer geld voor de EU in 2013. Onderzoek toonde aan dat in het Europees Parlement, Christendemocraten, sociaal-democraten, liberalen en groenen in 90 procent van de gevallen op identiek dezelfde wijze stemden.

Misschien kan het tot denken aanzetten, wanneer iemand nog eens beweert dat het Europees Parlement democratisch legitiem zou zijn omdat het rechtstreeks verkozen is.