John Rutledge, economisch adviseur van Amerikaans president Bush, was vrijdag te gast op een presentatie van Bank Degroof in Brussel. Hij deed daar enkele opmerkelijke uitspraken.
Eén ervan was dat “de Iraakse oorlog niets te maken heeft met democratie en dergelijke dingen, maar alles met olie. Er is 750 miljard dollar nodig om de 10 miljoen vaten per dag op te pompen die nodig zullen zijn om te voldoen aan de extra vraag in China en India. Maar dat geld zullen investeerders alleen ter beschikking stellen als we het risico op hun investering zo laag mogelijk houden. En dat risico ligt voornamelijk in de Perzische Golf. Daarom zal er altijd iemand met een leger in Irak moeten zitten. De Golfregio is gewoon te cruciaal om aan zijn lot over te laten. Dit gaat over olie, niet over democratie.'' (bron: De Standaard, 14 mei 2005)
Het zou wellicht eerlijker zijn om te zeggen dat er niet gewoon “iemand” met een leger in Irak zal moeten zitten, maar dat dat de Amerikanen moeten zijn. Wat zouden we trouwens het liefst hebben? Een Iraaks bestuur dat de voorkeur geeft zijn olie aan de Chinezen te verkopen, of een Westerse mogendheid die deze enorme oliereserves controleert? Is het beter om onder een Amerikaans imperium te leven dan onder een Chinees? Want het idee om een wereldwijd imperium uit te bouwen, leeft wel degelijk in China.
Op lange termijn is geen van beide te verkiezen. Het is moeilijk te voorspellen, maar de wereldwijde economische ontwikkeling zorgt er wel voor dat het moeilijker wordt om een imperium te controleren. De toegenomen welvaart zorgt ervoor dat mensen meer te verliezen hebben bij geopolitieke avonturen zoals preventieve oorlogen. Politici zullen het moeilijker hebben om dergelijke zaken verkocht te krijgen.
De Chinese overheid heeft nu al te kampen met grote lokale verschillen, wat alleen maar zal toenemen bij verdere economische groei, en zal de handen vol hebben aan het controleren van de interne eenheid, wat een ambitieus buitenlands beleid zal vermoeilijken. Ook in de V.S. zijn militaire avonturen als Irak niet onmiddellijk voor herhaling vatbaar. Ze kosten handenvol geld en wat brengen ze op? Zou Saddam Hoessein zijn olie niet gewoon aan de hoogste bieder verkocht hebben, of dat nu China of de V.S. zijn? Bovendien is er de kost van een hoge olieprijs, gedurende de tijd die het neemt om Irak te stabiliseren. En sowieso zal het onderzoek naar alternatieven voor olie toenemen, aangezien de vraag zo groot wordt, met de opkomende markten overal ter wereld.
Laten we eerst zien of er wel imperia overblijven, want de kost die zij stellen aan economische welvaart is zeer groot. De grote uitgavenstijgingen in de V.S., het expansieve geldbeleid van de Federal Reserve, het wordt meer en meer gecontesteerd. De Europese Unie krijgt meer en meer oppositie te verduren tegen haar poging om dergelijke zaken te imiteren. Informatie vliegt over de planeet. Zullen overheden er ooit nog in slagen om de massa’s te manipuleren op dergelijke schaal als in het verleden het geval was?
4 comments:
Eerst en vooral: China kent vele verschillende volkeren en talen, provincies mogen niet vrijelijk handel drijven... China is een imperium an sich.
Het probleem van olie is de willekeurige plaats van beschikbaarheid. Indien het midden oosten geen olie had gehad zouden ze waarschijnlijk een welvaartsniveau bereikt hebben dat gelijkstaat met de rijkste landen van Afrika. Dit vooral door hun afkeer van vrije markt en aanhangen van een - zij het islamitische - vorm van staatsinterventie en 'welvaartsstaat'.
De vraag is nu hoe lang we nog olie nodig hebben. Het is een feit dat we nu olie nodig hebben, en dat we olie ook als er alternatieven zijn nog gaan oppompen voor minder vooruitgestreefde landen. De toekomst in energievoorziening is kernenergie en kleine aanvullingen door groene stroom. Indien er nu een alternatief zou zijn voor voertuigen, zoals methadon bijvoorbeeld, dan is de monopoliepositie van het midden oosten al behoorlijk naar de zak.
Zolang we olie nodig hebben zal iemand het wel in zijn hoofd halen dat een bepaalde voorraad moet 'beschermd' worden en Irak is het zwakste olie producerende land. Rusland heeft veel interessantere voorraden en is niet gebonden aan de beslissingen van OPEC (die enkel echt interessant zijn als politiek wapen). Het is dus zeer interessant om Irak te bezetten zolang dat land zo zwak blijft om te garanderen dat de olie de markt bereikt en niet kan worden gebruikt als economische chantage. De facto zet je zo OPEC een hak. Maar dit is opnieuw een totalitarisme 'voor het eigen goed van de mensen'. Ik ga ermee akkoord dat elk niet idioot regime de olie gewoon aan de hoogste bieder verkoopt. Daarvoor heb ik vertrouwen in de eerste stembusgang in Irak NA de bezetting. Als ze dan een parlement vormen waaruit een regering komt die NIET wordt gedomineerd door fundamentalisten, dan is er hoop voor Irak.
sorry, vergeten naam in te vullen
- China is inderdaad een imperium, maar niet buiten haar grenzen. Niettemin willen bepaalde Chinezen dat, wat dus hopelijk moeilijk zal lukken.
- Een verantwoordelijk eigenaar, en laten we hopen dat een regering die olievoorraden onder haar hoede heeft, dit in zekere mate is, zal er geen belang bij hebben de eigen economie te wurgen en alle beschikbare olie ineens te verkopen. Het is voor hen een afweging: de hoogste prijs nu vs. zo lang mogelijk olie verkopen
In de commentaar van anonymus lees ik dat auto's gaan rijden op bvb. methadon. Ik hoop dat dat een kleine verspreking is en dat hij methanol bedoelt, anders zitten we hier in de kortste keren met een verslaafd wagenpark.
Post a Comment